سنجش اعتبار و پایایی پرسشنامه کارکردهای یادگیری مشاهده ای: نقش واسطه ای سن، جنس، نوع ورزش بر کاربرد یادگیری مشاهده ای در ورزشکاران مبتدی و ماهر

چکیده هدف از اجرای تحقیق حاضر تعیین اعتبار و پایایی پرسشنامه کارکردهای یادگیری مشاهده ای folq)) در ورزشکاران مبتدی و ماهر و نیز بررسی میزان استفاده از کارکردهای یادگیری مشاهده ای و بررسی ارتباط آن با سن، جنسیت و نوع رشته ورزشی و نیز سطح مهارت بود. به منظور دستیابی به هدف مذکور، یک نمونه 234 نفری برای برآورد های روانسنجی و یک نمونه 414 نفری برای بررسی تأثیر متغیرها به صورت تصادفی انتخاب شد. ورزشکاران پرسشنامه کارکرهای یادگیری مشاهده ای (کامینگ و همکاران، 2005) را برای اندازه گیری کاربرد سه کارکرد مهارتی، راهبردی و اجرایی تکمیل کردند. نتایج با استفاده از تحلیل عاملی، ضریب پایایی، تحلیل واریانس در اندازه گیری های مکرر و تحلیل واریانس چندمتغیره مورد تحلیل قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزارهای spss و amos مورد محاسبه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ این آزمون برای ورزشکاران مبتدی و ماهر به ترتیب 856/0 و 852/0 بود. همچنین همبستگی میان آزمون و آزمون مجدد نیز معنادار بود (001/0p<). نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی با مدل سه عاملی و با همان 17 ماده مطرح شده از سوی کامینگ و همکاران منطبق بود. درستی، تناسب و برازش مدل سه عاملی به دست آمده از طریق تحلیل عاملی تأییدی برای هر دو گروه از ورزشکاران تأیید شد. نتایج تحقیق نشان داد که ورزشکاران بیشترین استفاده را از کارکرد مهارتی، سپس از کارکرد راهبردی و در نهایت از کارکرد اجرایی (روانشناختی) داشته اند (001/0p<). تفاوت جنسیتی در استفاده از کارکرد اجرایی (001/0p<) در ورزشکاران مبتدی و کارکرد مهارتی (001/0p<) و کارکرد اجرایی (001/0p<) در ورزشکاران ماهر مشهود بود. علاوه بر این، اثر سن بر میزان استفاده از کارکرد مهارتی (001/0p<) و راهبردی (014/0(p= در ورزشکاران مبتدی و کارکرد مهارتی (001/0p<) و راهبردی (005/0(p= در ورزشکاران ماهر معنادار بود. استفاده از کارکرد راهبردی در ورزشکاران رشته-های باز، تیمی و تعاملی به طور معنی داری بیشتر از ورزشکاران رشته های بسته، انفرادی و مستقل بود. نتایج مربوط به اثر سطح مهارت بر میزان استفاده از کارکردهای یادگیری مشاهده ای نشان داد که ورزشکاران ماهر بیشتر از ورزشکاران مبتدی از کارکرد راهبردی (001/0p<) و نیز کارکرد اجرایی (035/0p=) بهره می برند. در نهایت این که پرسشنامه کارکردهای یادگیری مشاهده ای مستقل از فرهنگ بوده و می توان آن را به عنوان یک ابزار قدرتمند جهت اکتساب مهارت های حرکتی و آماده سازی ورزشکاران از لحاظ روانی به کار برد.